Լեզվական աշխատանք 17.11

100. Տրված բառերից տեղ ցույց տվող ածանցավոր բառեր կազմի՛ր: դեղինով ընդգծիր գործածված մասնիկները (ածանցները): Գրիր, թե ինչու ես որոշ բառեր մեծատառով գրել։

Օրինակ՝
հույն – Հունաստան:

Հիվանդ-անոց, ծաղիկ-ծաղկաման, մուկ-մկանոց, հայ-հայաստան, նիստ-նստարան, այբուբեն-այբենարան, դաս-դասարան, դպիր-դպրոց, դարբին-դարբնոց, հյուր-հյուրանոց, զոր(ք), ռուս-ռուսաստան, գործ-գործարան, բրուտ-բրուտերբրոդ, կույս-կուսանոց, ուզբեկ-ոզբեկանոփց, հնդիկ-հնդկաստան, թուփ-թփակ, ծիրանի-ծիրանիծառ:


101. Ընդգծված բառակապակցությունները փոխարինի՛ր ածանցավոր բառերով:

Շատ ու շատ դարեր առաջ ասորեստան իմաստուն մարդ էր ապրում:
մորածացկ մի առարկա էր  թաքցրել:
Նա որոշել էր այդտեղ իր համար բնակարան կառուցել:
Տունը դարձրել ես հավանոց
Երեկոյան դարբնոց  կհանդիպենք:
Գետի ափին մի տնակ ուներ, որտեղ ապրում էր իր սիրելի կենդանու հետ:
Իրենց գյուղակ փողոցներն ու այգիները հիշեց:

102. Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակիչ իմաստն արտահայտեն:

Օրինակ՝
լեռն – լեռնցի:

Երևան-երևանցի, քաղաք-քաղաքացի, Վան-վանեցի, Մուշ-մուշեցի, Աշտարակ-աշտարակցի, Արտաշատ-արտաշատցի,Դվին-դվինեցի, Կարս-կարսեցի, Գյումրի-գյումրեցի, Լոռի-լոռեցի, Ամերիկա-ամերիկացի, Նյու-Յորք-նյու-յորքցի, Լոնդոն-լոնդոնեցի, սար-սարեցի, գյուղ-գյուզացի:

103. Տրված բառազույգերի արմատները տեղափոխելով՝ բաղադրյալ նոր բառեր ստացի´ր:

Օրինակ՝
բարեժպիտ, մանկամիտ – բարեմիտ, մանկաժպիտ:

ա) Ջրահարս, ծովանկար-ջրանկար,ծովահարս բ) ժանգապատ, արծաթագույն-ժանգագույն, արծաթապատ
գ) հողմածին, ջրաղաց-հողմաղաց, ջրահորմ, դ) զորագունդ, երկրամաս-զորամաս, երկրագունդ:

104. Տրված բառերր բաղադրիչների բաժանի՛ր: Արմատներն ի՞նչ մասնիկով են կապվում:

Օրինակ՝
Գրատախտակ – գր(գիր) + ա + տախտակ:

Ձեռք-ա-գիր, գեղ-ա- նկար, շուրջ-ա-զգեստ, սիրտ-ա-հոժար, դեղին-ա-կտուց, հոդ-ա-կապ:

105. Շարքի բոլոր բառերը, բացի մեկից, նայն ձևով են կազմված: Գտի´ր օրինաչափությանը չենթարկվող բառը:

ա) Հրաշամանուկ, հողագունդ, առևտուր, մեծահոգի, փրկագին:
բ) Ջրկիր, սեղանատամ, նախօրոք, դասաժամ, ձեռնտու:

Ուղղանկյունանիստ. մաս 2

  1. Քանի՞ ուղղանկյուններից է բաղկացած ուղղանկյունանիստը։
    4
  2. Ուղղանկյունանիստի նիստերից յուրաքանչյուրը ի՞նչ երկրաչափական պատկեր է։
    2 քառաուսի 4ուղղանկյուն
  3. Խորանարդի նիստերից յուրաքանչյուրը ի՞նչ երկրաչափական պատկեր է։
    քառակուսիներ
  4. Քանի՞ քառակուսիներից է բաղկացած խորանարդը։
    6
  5. Քանի՞ նիստ ունի խորանարդը։
    6
  6. Քանի՞ գագաթ ունի խորանարդը։
    8
  7. Քանի՞ կող ունի խորանարդը։
    6
  8. Համեմատեք խորանարդը և ուղղանկյունանիստը։
    խորանարդը ունի 6 անկյուն իսկ ուղանկյունը 4 կողմ ունի։
  9. Ի՞նչ է խորանարդի ծավալը։
    լայնությունx երկարությունx բարձրություն
  10. Որո՞նք են ուղղանկյունանիստի չափումները։
    ուղղանկյունանիստի լայնությունը,   երկարությունը  և  բարձրությունը
  11. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի  ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 6 դմ, 7դմ,  11դմ։
    6x7x11=462
  12. Հաշվեք ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝     6 դմ,  18 սմ, 10 սմ։

    6x18x10=1080
  13. Հաշվեք  3 դմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։
    3x3x3=18
  14. Հաշվեք  15 սմ կող ունեցող  խորանադի ծավալը։

    15x15x15=425
  15. Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 11 սմ, 10 սմ, 16 սմ։
    11x10x6= 660
  16. Հաշվեք ուղղանկյունանիստ ծավալը, եթե նրա չափումներն են՝ 15 մմ, 18 մմ,  6 մմ։
    15x18x6 =1620